„ცოლ-ქმრობა ერთმანეთისთვის მუდმივი მსხვერპლშეწირვაა"
სიყვარულის თემა მარადიული და უკვდავია კაცობრიობისათვის. ადამიანი რომ სიყვარულის არჩევანში არ შეცდეს და სწორი ნაბიჯი გადადგას, უფალს უნდა სთხოვდეს შემწეობას. მას მთელი სერიოზულობით უნდა ესმოდეს, რომ თავისი ცხოვრების მუდმივი თანამგზავრის არჩევანისას უმნიშვნელოვანეს საკითხს წყვეტს, რადგან თავის მეორე ნახევართან ერთად სიყვარულისა და მეგობრობის ტკბილი უღელი უნდა ზიდოს. ადამიანმა მხოლოდ უფალზე მინდობილმა უნდა გადაწყვიტოს ესოდენ საჭირბოროტო საკითხი და არ მოიხიბლოს ადამიანის მხოლოდ გარეგნული ფასეულობებით. მასში, პირველ რიგში, სულიერებას, მის პიროვნულ ღირსებას უნდა ეძებდეს და ევედროს თავად სიყვარულის უშრეტ წყაროს - უფალს, გააკეთებინოს სწორი არჩევანი, რათა წყვილმა თავისი სპეტაკი და უანგარო სიყვარული მიუძღვნას ერთმანეთს და ამ სიყვარულის მომნიჭებელ უფალს. ფსიქოლოგის კუთხით დანახული პრობლემა - გვესაუბრება საპატრიარქოს წმიდა გაბრიელ ქიქოძის სახელობის ფსიქოლოგიური დახმარების ცენტრის ხელმძღვანელი, ფსიქოლოგი ნინო კანდელაკი.
ცხოვრების დაძაბული და შფოთიანი რიტმით დაღლილი ხალხი ხშირად ეძებს ისეთ გარემოს, სადაც დამშვიდდებიან და თავს კარგად იგრძნობენ. ამ ძიებაში ზოგჯერ მთელი სიცოცხლე გადის, რადგან ისინი არასწორად ეძიებენ - ეძიებენ გარეთ, სიმშვიდე კი პირველ რიგში საკუთარ თავში უნდა ვიპოვოთ. წმინდა ნიკოლოზ სერბი ამბობს: „ადამიანები, რომლებიც საკუთარ მშვიდობას ვერ ხედავენ, სამყაროში თავიანთ ადგილს ვერ დაინახავენ". მართლაც ასეა - ადამიანები იტანჯებიან და არც კი იციან, რატომ.
ეკლესიური გაგებით ადამიანს გააჩნია თავისუფალი ნება და ხშირად იგია საკუთარ მოქმედებაზე, თავის ცხოვრებაში მომხდარ მოვლენებზე პასუხისმგებელი. მარტო ზეციურ დაშვებაზე ან ჩვენგან დამოუკიდებელ გარეშე ფაქტორებზე კი არ არის დამოკიდებული, როგორი იქნება საკუთარი ყოფა, არამედ მასზეც, როგორ არჩევანს გავაკეთებთ: სწორს თუ მცდარს, საითკენ გადავიხრებით, ცოდვილი თუ ღვთისნიერი ქცევისკენ, შესაბამისად დავისჯებით თუ არა ამის გამო. საკუთარი ცხოვრების წარმართვის სადავეები ჩვენს ხელშიც არის მოქცეული და ამის ერთ-ერთი განმაპირობებელი არის ის, რომ გაგვაჩნია თავისუფალი ნება, ნებისყოფა და თავად განვსაზღვრავთ როგორ გამოვიყენებთ ამ ღვთივბოძებულ უნარს.
ბევრს, სამწუხაროდ, არ ესმის, თუ რა არის ამქვეყნად ადამიანის მოვლინების უმთავრესი მიზანი, რა დანიშნულება აქვს მის არსებობას. როგორც წესი, ამ თემაზე იშვიათად ფიქრობენ, ისე არიან ამქვეყნიურ ორომტრიალში ჩართულნი, მიწიერი პრობლემებით დაკავებულნი, რომ რატომღაც არ სურთ სერიოზულად იმსჯელონ: მაინც რა აზრი აქვს ჩვენს ყოფას? როდესღაც, ცხოვრების რაღაც წუთებში ალბათ ყველას გაჰკრავს გულში ამაზე ფიქრი, მაგრამ ეს იმდენად იშვიათად ხდება, ეპიზოდურ ხასიათს ატარებს, რომ არც არის სათვალავში მისაღები. ასეთ მოკლე ხანში პასუხსაც ვერ იპოვნი და თან ვინ ინტერესდება გაიგოს, თუ რა შეხედულებები არსებობს ამ საკითხთან დაკავშირებით. რა დროს ეს არის! მისთვის თავის შეწუხება, როცა ამდენი პრობლემაა მოსაგვარებელი, ზედმეტად დროის ხარჯვად, რაღაც აბსტრაქტულ, განყენებულ კითხვაზე უნაყოფო ფიქრად, ერთგვარ არანორმალურ გადახვევადაც კი შეიძლება მოჩანდეს ამგვარი წიაღსვლები. არადა ამაზე მნიშვნელოვანი კითხვა ჩვენთვის არ არსებობს: რისთვის შვა უფალმა ადამიანი?
პირველი განყოფილება ადამიანის სულის ყოფიერების, თვისებების და მოქმედებების შესახებ თავი პირველი შემგრძნები და მამოძრავებელი საწყისების შესახებ ადამიანში
§1. თავის შინაარსი. „ცდისეული ფსიქოლოგიიის საფუძვლების" ამ პირველ თავში ჩვენ შევეცდებით გავაანალიზოთ ადამიანის შეგრძნებები და თავისუფალი მოძრაობები, და ვნახავთ რა შედეგებამდე მიგვიყვანს გრძნობისა და მამოძრავებელი ორგანოების აგებულებისა და მოქმედებების ზუსტი შემეცნება.
როცა განათლებულ ადამიანთა სამსჯავროზე გამოგაქვს „ცდისეული ფსიქოლოგიის საფუძვლები", საჭიროდ მიგვაჩნია ორიოდე სიტყვა ვთქვათ იმ მეთოდის გასამართლებლად, რომელიც ჩვენ ავირჩიეთ მათი გადმოცემისათვის.